حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَ الدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَ ما أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَ الْمُنْخَنِقَةُ وَ الْمَوْقُوذَةُ وَ الْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَ مَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَيْتُمْ وَ ما ذُبِحَ عَلَى النُّصْبِ وَ أَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَ احْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ متحانِف لِإِثْمِ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ (3)

س: 1- معاني « وَ الْمُنْخَنِقَةُ وَ الْمَوْقُوذَةُ وَ الْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَ ما أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا ما ذَكَّيْتُمْ وَ مَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَ أَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ چیست؟
ج:  کلمه ” منخنقه به معنای حیوانی است که خفه شده باشد چه اتفاقی و چه عمدی و موقوذه حیوانی است که در اثر و ” متردیه حیوانی است که از از محلی بلند چون کوه و یا لبه چاه و امثال آن سقوط کند و بمیرد. و و بمیرد.” و نطيحه” حیوانی است که حیوانی دیگر او را شاخ بزند و بکشد و ما أكل السبع حیوانی است که درنده ای پاره اش کرده باشد، و از گوشتش خورده ضربت بمیرد و
باشد، و کلمه” سبع” به معنای حیوان وحشی گوشتخوار است چون شیر و گرگ و پلنگ و امثال آن.” إِلَّا . إِلَّا ما ذَكَّيْتُمْ”، اين جمله استثنایی است که از نامبرده ها آنچه قابل تذکیه است را خارج می سازد و تذکیه عبارت است از بریدن چهار لوله گردن، دو تا رگ خون که در دو طرف گردن است و یکی لوله غذا و چهارمی لوله هوا این استثناء متعلق است به همه عناوین شمرده شده در آیه نه به خصوص عنوان آخری

و و ما دُبحَ عَلَى النُّصْبِ” نصب ” به معنای سنگی است که بر بالای چیزی نصب میشد و رسم عرب چنین بوده که سنگی را سر پا قرار داده آن را می پرستیدند و حیوانات خود را روی آن سر می بریدند
” وَ أَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلام … ” کلمه” از لام به معنای ترکه چوبهایی است که در ایام جاهلیت وسیله نوعی قمار بوده، و استقام:
به معنای قسمت است عمل استقسام به وسیله از لام این بوده که شتری و یا حیوانی را سهم بندی میکردند، آن گاه ترکه چوبها را برای تشخیص اینکه چه کسی چند سهم میبرد؟ و چه کسی اصلا سهم نمی برد؟ یکی پس از دیگری بیرون میکشیدند و این خود نوعی قمار بوده

س: 2 کلمه ” ذلك ذلكم ” به چه اشاره دارد؟
 ج: احتمال دارد اشاره باشد به همه کارهایی که قبلا ذکر شده بود و احتما ه بود و احتمال دارد اشاره باشد به دو تای اخیر چون جمله :” إِلَّا دكَيْتُمْ فاصله شده بین آن دو و بقیه و احتمال دارد که تنها اشاره به آخری باشد و بعید نیست معتدل تر از همه وجه میانی باشد.

س: 3 جمله اى « الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا …. چه کلامی است؟
ج :کلامی است معترضه که در وسط این آیه قرار گرفته و لفظ آیه در فهماندن معنایش هیچ حاجتی به این جمله نداشت.
جمله معترضه يعنى جمله: ” الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ …. یا اینکه می فرماید: رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً” مجموع جمله هایی معترضه با یکدیگر کمال اتصال را دارند و غرض واحدی را افاده میکنند غرضی که قائم به هر دو جمله است.

س: 3 مراد از یوم در آیه شریفه چه روزی است؟
ج: روز غدیر خم است که قیام دین به حامل شخصی مبدل به قیام به حامل نوعی شد نازل گشته است.

و كلمه ” یوم ” که یک بار در جمله الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا …. آمده و یک بار دیگر در جمله «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ»
آمده در هر دو یک روز را در نظر دارند یک روزی که هم کفار از دین مسلمانان مایوس شدند و هم دین خدا به کمال خود رسیده است.

س: 4 جمله ” فَلا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ آیا در مقام تهدید است یا در مقام منت گذاری؟ و چه نوع نمی است؟
ج: در مقام تهدید است نه در مقام منت گذاری و نهی در آن ارشادی است نه مولوی در هر دو.

س: 5 فرق میان اتمام و اکمال چیست؟
ج: کلمه ” اكمال” و “کلمه اتمام معنایی نزدیک به هم دارند کمال هر چیزی عبارت است از اینکه غرض از آن چیز حاصل بشود و در معنای کلمه تمام گفته تمام بودن هر چیز منتهی شدن آن به حدی است که دیگر احتیاج به چیزی خارج از خود نباشد به خلاف ناقص که محتاج به چیزی خارج از ذات خودش است تا او را تمام کند.
نتیجه بیان گذشته این شد که آیه الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي”، می فهماند که

س: 6 مراد از دین و نعمت» در آیه چیست؟
ج مراد از دین: مجموع معارف و احکام تشریع شده و مراد از نعمت امری معنوی است جمله: ” الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي …” ناظر است بر کمال یافتن دین خدا در تشریع و تمامیت یافتن ولایت نعمت با نصب” اولی الأمر.

س 7 کلماتی «مخمصه» و «تجانف» به چه معانی است؟
ج: کلمه مخمصه به معنای قحطی و گرسنگی و “کلمه تجانف” به معنای تمایل است. ،